Oorzaken van slecht slapen

Lig je soms uren wakker voor je de slaap kunt vatten? Word je ‘s nachts vaak wakker of voel je je niet uitgerust na een nachtje slaap? Slecht slapen kan enorm frustrerend zijn. Niet alleen ‘s nachts, maar ook overdag: je voelt je vaak slaperig, bent prikkelbaar en hebt moeite om je te concentreren. Slecht slapen kan verschillende onderliggende oorzaken hebben, zowel fysiek als mentaal.

Fysieke kwalen

Heb je last van jeuk of pijn ‘s nachts? Of moet je meermaals opstaan om te plassen? Lichamelijke klachten kunnen je uit je slaap houden. De meest voorkomende fysieke kwaaltjes en manieren om ze aan te pakken:


Nek-, rug- of schouderklachten

Pijn kan je slaap sterk verstoren. Je vindt het moeilijk om je draai te vinden in bed of kunt je gedachten niet van de pijn losmaken. Voor wie lijdt aan lichamelijke klachten zoals nekpijn of rugpijn, is een goede ondersteuning enorm belangrijk. Je slaaphouding, je matras en je hoofdkussen moeten dus goed afgestemd zijn op jouw noden.


Jeuk, benauwdheid of hoesten

Houden ademhalingsproblemen of jeuk je wakker? Vaak is een allergische reactie de boosdoener. Denk maar aan een allergie voor pollen, stof, huisstofmijt, schimmels of huisdieren. Een goede slaapkamerhygiëne kan helpen om tranende ogen, niesaanvallen of een loopneus tegen te gaan en ongestoord door te slapen.


Andere medische klachten

Hartproblemen, opvliegers of nachtelijk zweten, vaak moeten plassen, brandend maagzuur, kuitkrampen, rusteloze benen… Ons lichaam is complex en kan op heel wat manieren voor onderbroken nachten bezorgen. 


Fysieke klachten aanpakken


Pas je matras, hoofdkussen en beddengoed aan

Zowel bij pijn als bij allergische reacties, kunnen een aangepaste matras en hoofdkussen wonderen doen. Houden rug-, nek- of schouderklachten je wakker? Ga op zoek naar een matras en een hoofdkussen die aangepast zijn aan jouw slaaphouding en overal voldoende ondersteuning bieden. Meer advies over de beste matrassen voor rugklachten vind je hier. Voor wie last heeft van allergie kan een matras, hoofdkussen of topper met anti-allergische eigenschappen verlichting bieden.


Zorg voor een goede slaapkamerhygiëne

Ga de strijd aan met stof, huisstofmijt en andere bronnen van allergie en jeuk door je slaapkamer spik en span te houden. Poets geregeld met een natte dweil, verlucht de ruimte en je dekbed dagelijks en was je lakens wekelijks op 60° om alle bacteriën te doden. Vermijd tapijten, gordijnen en rondslingerende kleding en boeken zoveel mogelijk in de slaapkamer: hoe minder stofvangers, hoe beter je nachtrust. Graag meer tips om je slaapomgeving gezond te houden? Neem een kijkje op de adviespagina’s over slaaphygiëne.


Raadpleeg een arts

Ga samen met een arts op zoek naar de oorzaak en oplossingen voor je klachten. Indien nodig verwijst die jou door naar een specialist of een kinesist.

Slaapstoornissen

Soms heb je - zonder het te weten - last van een slaapstoornis. Van sommige ondervind je amper hinder, andere kunnen een grote impact hebben op de kwaliteit van je slaap en dus ook op je dagelijks functioneren.


Parasomnieën en bewegingsstoornissen

Praten of gillen in je slaap, slaapwandelen of nachtmerries noemen we parasomnieën. Tandenknarsen, kaakklemmen of rusteloze benen zijn bewegingsstoornissen. Zowel parasomnieën als bewegingsstoornissen hebben meestal weinig invloed op je nachtrust.


Slaapapneu-syndromen

Apneu staat voor ‘geen (=a) lucht (=pneu)’. Wie lijdt aan slaapapneu, krijgt tijdens het slapen vaak langer dan tien seconden geen lucht of heeft ‘s nachts een erg verzwakte ademhaling. Omdat slaapapneu je slaap sterk verstoort, zorgt het voor slaperigheid overdag, concentratiestoornissen en soms zelfs karakterveranderingen. 


Hypersomnieën

Voel je je overdag extreem slaperig of val je op ongewenste momenten in slaap? Dan bestaat de kans dat je aan een hypersomnie zoals narcolepsie lijdt.


Slaapstoornissen aanpakken

Slaapstoornissen als slaapapneu, hypersomnieën en slapeloosheid kunnen je dagelijks leven sterk beïnvloeden. Een arts of specialist kan je helpen om je slaapstoornis te behandelen.

Psychische problemen

Blijft je hoofd op volle toeren draaien, terwijl je eigenlijk wilt slapen? Piekeren kan je heel wat uren slaap kosten. Heb je problemen op het werk, zijn er spanningen in je relatie of maak je je zorgen over geld? [Stress is heel vaak de oorzaak van slapeloze nachten.] Ook andere mentale klachten zoals angststoornissen, depressies en psychoses hebben een grote impact op je slaap. 


Psychische klachten aanpakken

Praten helpt! Kamp je met langdurige stress of psychische klachten? Ga op zoek naar een vertrouwenspersoon, een therapeut of een arts om je problemen te bespreken en aan te pakken.

Goede gewoontes voor een goed slaappatroon

Wist je dat je de kwaliteit van je slaap een enorme boost kunt geven door goede gewoontes aan te leren? Sommige slaapproblemen worden immers veroorzaakt door een gebrek aan een vast ritme of een verstoorde biologische klok. 


Pas jij alle onderstaande tips al toe?

  • Zorg voor een regelmatig slaappatroon. Als je telkens rond hetzelfde tijdstip onder de lakens kruipt en opstaat, voelt je lichaam na een tijdje zelf aan wanneer het bedtijd is.
  • Zorg voor een comfortabele slaapomgeving. Omgevingsfactoren zoals lawaai, geuren en temperaturen beïnvloeden je slaap. Slaap dus het liefst in een stille, goed verduisterde ruimte met een aangename temperatuur.
  • Gebruik je slaapkamer alleen om te slapen. Je hersenen linken je slaapkamer dan enkel aan slapen, waardoor je sneller zult indommelen. Eten, drinken of tv kijken doe je dus het best in een andere ruimte.
  • Pas je voeding aan. Alcohol, cafeïne of voedsel met veel vet en suiker kunnen ervoor zorgen dat je onrustig slaapt. Let zo’n vier uur voor bedtijd op met wat je eet en drinkt.
  • Vermijd blauw licht. Het blauwe licht van schermen houdt je hersenen wakker, waardoor je lichaam minder slaaphormoon aanmaakt. Een boek lezen voor je gaat slapen, is dus beter om snel de slaap te vatten dan je sociale media checken.
  • Zorg voor ontspanning en beweging! Door te ontspannen zorg je voor een gezonde en rustigere geest. Door voldoende te bewegen blijft je lichaam in vorm. Dagelijks tijd nemen voor jezelf is dus de boodschap.

Krijg inzicht in jouw slaapprobleem met een slaapdagboek

Wil je een goed zicht krijgen op waarom je slecht slaapt? Door een week lang een slaapdagboek bij te houden, kan je makkelijker de oorzaken achterhalen van je slaapproblemen. Geef in je slaapdagboek dagelijks een antwoord op onderstaande vragen:

  • Op welk tijdstip ging je slapen?
  • Op welk tijdstip stond je op?
  • Hoe lang duurde het voor je in slaap viel?
  • Hoe vaak en op welke tijdstippen ben je wakker geworden?
  • Wat heb je geprobeerd om de slaap te kunnen vatten?
  • Heb je overdag een dutje gedaan?
  • Had je lichamelijke klachten vandaag?
  • Wanneer gebruikte je cafeïne, alcohol of nicotine?
  • Welke gedachten of zorgen hielden je vandaag bezig?
  • Gebruikte je medicijnen?
  • Welke activiteiten deed je vandaag?
  • Wat heb je ‘s avonds gedaan?

Bezoek je je huisarts om je slaapproblemen te bespreken? Dan kan een slaapdagboek je ongetwijfeld helpen om de oorzaken in kaart te brengen.